Το απόρρητο του Ψυχολόγου

Τι Ακριβώς Είναι το Θεραπευτικό Απόρρητο;

Το θεραπευτικό απόρρητο (ή επαγγελματικό απόρρητο) σημαίνει ότι ο ψυχολόγος δεσμεύεται από τον νόμο και την επαγγελματική του ηθική να μην αποκαλύψει σε κανέναν τρίτο πρόσωπο (ούτε καν σε συγγενείς ή φίλους σου) οποιαδήποτε πληροφορία μοιραστείς μαζί του κατά τη διάρκεια των συνεδριών.

Αυτό καλύπτει:

• Τα όσα λες.

• Τα προσωπικά σου στοιχεία.

• Ακόμα και το ίδιο το γεγονός ότι επισκέπτεσαι ψυχολόγο.

Η δέσμευση αυτή δεν είναι απλά μια υπόσχεση. Είναι ένας κανόνας με ισχυρή νομική και δεοντολογική βάση.

Το Νομικό και Δεοντολογικό Πλαίσιο στην Ελλάδα

Το απόρρητο προστατεύεται αυστηρά από δύο βασικούς πυλώνες:

1. Ο Κώδικας Δεοντολογίας των Ψυχολόγων (ΦΕΚ 2361/τ.Β’/11-06-2019): Αυτός είναι ο κώδικας που ρυθμίζει το επάγγελμα του ψυχολόγου στην Ελλάδα. Στο Άρθρο 2, με τίτλο «Απόρρητο», αναφέρεται ρητά:
   
   «Ο ψυχολόγος έχει αυστηρή υποχρέωση για τη διατήρηση του επαγγελματικού απορρήτου για την προστασία του ιδιωτικού βίου του πελάτη, ακόμη και μετά το θάνατο αυτού. Η τήρηση του επαγγελματικού απορρήτου ισχύει για όλα τα στοιχεία που ο ψυχολόγος έλαβε υπόψη κατά την άσκηση του επαγγέλματός του...»

   
   

2. Ο Ποινικός Κώδικας: Το απόρρητο δεν είναι απλά ηθική υποχρέωση, αλλά και νομική. Η παραβίασή του αποτελεί ποινικό αδίκημα. Συγκεκριμένα, το Άρθρο 371 του Ποινικού Κώδικα προβλέπει κυρώσεις (φυλάκιση και χρηματική ποινή) για κληρικούς, δικηγόρους, γιατρούς, φαρμακοποιούς, ψυχολόγους και άλλους επαγγελματίες που είναι θεματοφύλακες μυστικών και αποκαλύπτουν πληροφορίες που έλαβαν κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους.

   
   

Υπάρχουν Εξαιρέσεις; Πότε Μπορεί να "Σπάσει" το Απόρρητο;

Η εμπιστοσύνη είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της θεραπείας, γι' αυτό και οι εξαιρέσεις στον κανόνα του απορρήτου είναι πολύ συγκεκριμένες, αυστηρά οριοθετημένες από τον νόμο και αποσκοπούν αποκλειστικά στην προστασία της ζωής. Ένας ψυχολόγος μπορεί να άρει το απόρρητο μόνο στις παρακάτω περιπτώσεις:

1. Άμεσος και Σοβαρός Κίνδυνος για τη Ζωή σου: Εάν ο ψυχολόγος κρίνει ότι υπάρχει άμεση και σοβαρή πρόθεση να βλάψεις τον εαυτό σου (π.χ. αυτοκτονικός ιδεασμός με συγκεκριμένο σχέδιο), έχει την υποχρέωση να παρέμβει για να σε προστατεύσει, ειδοποιώντας ενδεχομένως το στενό υποστηρικτικό σου περιβάλλον ή τις αρμόδιες αρχές.
   

2. Άμεσος και Σοβαρός Κίνδυνος για τη Ζωή Τρίτου: Εάν αποκαλύψεις μια σαφή και άμεση πρόθεση να προκαλέσεις σοβαρή σωματική βλάβη σε κάποιο άλλο, συγκεκριμένο άτομο, ο ψυχολόγος οφείλει να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να προστατεύσει το υποψήφιο θύμα.

3. Κακοποίηση Ανηλίκων ή Ατόμων που δεν Μπορούν να Υπερασπιστούν τον Εαυτό τους: Ο νόμος υποχρεώνει κάθε πολίτη, και κατά συνέπεια και τον ψυχολόγο, να αναφέρει στις αρχές οποιαδήποτε πληροφορία ή βάσιμη υποψία σχετικά με κακοποίηση (σωματική, σεξουαλική, ψυχολογική) ανηλίκων ή άλλων ευάλωτων ατόμων.
   

4. Με Δικαστική Εντολή: Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, εάν υπάρχει εισαγγελική παραγγελία ή δικαστική απόφαση, ο ψυχολόγος μπορεί να κληθεί να καταθέσει. Ακόμα και τότε, θα προσπαθήσει να προστατεύσει στο μέγιστο δυνατό βαθμό την ιδιωτικότητά σου.

Σημαντική Διευκρίνιση: Σε κάθε περίπτωση άρσης του απορρήτου, ο ψυχολόγος είναι υποχρεωμένος να αποκαλύψει μόνο τις απολύτως απαραίτητες πληροφορίες που σχετίζονται με τον κίνδυνο και σε καμία περίπτωση ολόκληρο το περιεχόμενο των συνεδριών.